รายงานกลุ่มผู้ป่วยเด็กโรคตับอักเสบรุนแรงจากประเทศอิสราเอลสนับสนุนสมมติฐานที่ว่า การติดเชื้อโควิด 19 อาจเป็นสาเหตุของการเกิดตับอักเสบรุนแรงไม่ทราบสาเหตุในเด็ก ที่มีรายงานเพิ่มสูงขึ้นในช่วงครึ่งปีที่ผ่านมานี้
นับตั้งแต่ปลายปี 2021 เป็นต้นมา เริ่มมีรายงานอุบัติการณ์ของภาวะตับอักเสบรุนแรงไม่ทราบสาเหตุในเด็ก (Acute severe non hepA-E hepatitis of unknown etiology – ASHUE) สูงขึ้น โดยเฉพาะในสหราชอาณาจักร ภาวะนี้เริ่มเป็นที่สนใจมากขึ้นในวงการแพทย์ตั้งแต่เดือนเมษายน 2022 เนื่องจากมีรายงานผู้ป่วยเด็กเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ในหลายพื้นที่ของโลก ทั้งยุโรป อเมริกาเหนือ และเอเชีย ร่วม 500 กว่าราย
การศึกษาในประเทศอิสราเอล รายงานผู้ป่วยเด็ก 5 ราย อายุตั้งแต่ 3 เดือนถึง 13 ปี ที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลด้วยโรคตับอักเสบรุนแรงเมื่อปี 2021 ทั้งหมดมีประวัติติดเชื้อไวรัสโควิด 19 มาก่อนในช่วง 21-130 วันก่อนมีอาการ โดย 2 รายมีอาการตับอักเสบรุนแรงถึงขั้นต้องทำการผ่าตัดปลูกถ่ายตับใหม่ ส่วนอีก 3 รายได้รับการรักษาด้วยยาสเตียรอยด์ และผู้ป่วยทุกรายไม่ได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคโควิด 19
ทั้งนี้ในผู้ใหญ่ ภาวะตับอักเสบเฉียบพลันจากการติดเชื้อโควิด 19 เป็นภาวะที่พบได้ ในขณะที่ผู้ป่วยเด็กสามารถพบตับอักเสบได้ในกลุ่มอาการ MIS-C หรือ Multisystem inflammatory syndrome in children เช่นกัน อย่างไรก็ตาม จากรายงานผู้ป่วยฉบับนี้ ผลตรวจไวรัสโควิด 19 เป็นลบทั้ง 5 ราย รวมถึง Adenovirus ที่มักเป็นสาเหตุหนึ่งของภาวะตับอักเสบในเด็กด้วย ข้อสังเกตอีกประการจากรายงานนี้คือ ผู้ป่วยทั้ง 5 รายมีอาการตับอักเสบในช่วงเดือนธันวาคม 2020 ถึง กันยายน 2021 ในขณะที่รายงานผู้ป่วยรายแรกจากสหรัฐอเมริกาและอังกฤษ เกิดในเดือนตุลาคม 2021 และมกราคม 2022 ตามลำดับ จึงมีความเป็นไปได้ว่า ภาวะตับอักเสบรุนแรงในเด็กอาจเกิดการระบาดขึ้นมาก่อนหน้านั้นแล้ว
ผู้เชี่ยวชาญยังไม่สามารถสรุปได้ว่า ไวรัสโควิด 19 จะสามารถอธิบายภาวะตับอักเสบรุนแรงไม่ทราบสาเหตุในเด็กกลุ่มนี้และผู้ป่วยเด็กที่มีรายงานทั่วโลกได้หรือไม่ แต่สมมติฐานดังกล่าวก็พอมีความเป็นไปได้ในทางวิทยาศาสตร์ เนื่องจากไวรัสหลายชนิด รวมทั้งไวรัสโควิด 19 เอง สามารถกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันให้เกิดการอักเสบตามมาภายหลังได้อยู่แล้ว จึงมีความจำเป็นที่จะต้องติดตามข้อมูลและทำการศึกษาวิจัยต่อไปถึงความสัมพันธ์ระหว่างการติดเชื้อโควิด 19 และภาวะตับอักเสบรุนแรงในเด็กนี้
เรียบเรียงโดย พญ. สลิล ศิรินาม
ข้อมูลจาก
1. https://www.medscape.com/viewarticle/975789
2. https://journals.lww.com/jpgn/abstract/9900/long_covid_19_liver_manifestation_in_children.84.aspx
