CIMjournal
banner ทดสอบแพ้อะไร

เข้าใจโรคภูมิแพ้


พญ. อัญชลี เสนะวงษ์
กุมารเวชศาสตร์ภูมิแพ้และภูมิคุ้มกันวิทยา
สถาบันภูมิแพ้ Samitivej Allergy Institute (SAI)
โรงพยาบาล BNH สมิติเวชธนบุรี และสมิติเวชศรีราชา

 

โรคภูมิแพ้เกิดจากอะไร

โรคภูมิแพ้สามารถเกิดจากทั้งปัจจัยทางพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม

  • ปัจจัยทางพันธุกรรมมาจากการถ่ายทอดทางยีน (genetic predisposing) และเอพิเจเนติก (epigenetic) ซึ่งเป็นการแสดงออกของยีนโดยกระบวนการเหนือพันธุกรรม หรือการเปลี่ยนแปลงยีนโดยที่ไม่มีการเปลี่ยนลำดับของเบสดีเอ็นเอ ทั้งนี้ ถ้าบิดา หรือมารดาเป็นโรคภูมิแพ้จะทำให้บุตรมีโอกาสเป็นโรคภูมิแพ้ประมาณร้อยละ 30 – 50 แต่ถ้าทั้งบิดาและมารดาเป็นโรคภูมิแพ้ โอกาสที่บุตรเป็นโรคภูมิแพ้จะเพิ่มมากขึ้นเป็นร้อยละ 50 – 70 โดยครอบครัวที่ไม่มีประวัติโรคภูมิแพ้เลย เด็กจะมีโอกาสเป็นโรคภูมิแพ้ประมาณร้อยละ 10
  • ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม (environmental exposure) เกี่ยวกับการรับประทานอาหาร การใช้ยาปฏิชีวนะ การติดเชื้อจุลินทรีย์บางชนิดการสัมผัสมลภาวะ การสูบบุหรี่ เป็นต้น นอกจากนั้น ระยะเวลาที่สัมผัส (timing of exposure) เช่น ช่วงไตรมาสแรกของการตั้งครรภ์ ช่วงเวลาหลังคลอด หรือขวบปีแรกของเด็ก ส่งผลสำคัญต่อการเปลี่ยนภูมิและก่อให้เกิดภูมิแพ้ (allergic programming)


โรคภูมิแพ้มีการดำเนินโรคอย่างไรในแต่ช่วงอายุ

การดำเนินโรคตามธรรมชาติ (natural history) ของโรคภูมิแพ้ เรียกว่า “Allergic march”หรือ “Atopic march” เริ่มจากการแพ้อาหารในเด็กเล็ก ซึ่งมักเกิดก่อนอายุ 1 ขวบ และอาการของโรคผิวหนังอักเสบภูมิแพ้ซึ่งอาจพบได้ตั้งแต่ช่วงเดือนแรก อาจเกิดหลังการแพ้อาหารเล็กน้อยมักเริ่มที่ก่อนอายุ 1 ขวบ จนเข้าสู่อายุ 2 ขวบ ทั้งนี้ โรคผื่นผิวหนังอักเสบ และการแพ้อาหาร อาจพบว่า สัมพันธ์กันได้ประมาณ 30% ตามมาด้วยโรคภูมิแพ้ทางระบบทางเดินหายใจ ได้แก่ โรคหอบหืดและภูมิแพ้ จมูกและเยื่อบุตาอักเสบ ซึ่งมักพบตั้งแต่อายุ 1 – 2 ปีขึ้นไป พบมากในช่วงวัยเข้าโรงเรียนจนถึงวัยผู้ใหญ่

แนวทางปฏิบัติในการป้องกันโรคภูมิแพ้ของประเทศไทยได้ให้นิยามของเด็กที่มีความเสี่ยงของ
การเกิดโรคภูมิแพ้ โดยการประเมินจากครอบครัว ดังนี้

** โรคหลัก : โรคหอบหืด ผื่นผิวหนังอักเสบจากภูมิแพ้ จมูกอักเสบจากภูมิแพ้ หรือภาวะแพ้นมวัว
* โรครอง : ลมพิษ แพ้ยา แพ้อาหารอื่น ๆ หรือโรคเยื่อบุตาอักเสบจากภูมิแพ้ คะแนนรวม คือ นำคะแนนสูงสุดของโรคหลักและโรครองมารวมกันในแต่ละสมาชิกครอบครัวและนำคะแนนของทุกคนมารวมกัน ถ้าคะแนนมากกว่า หรือเท่ากับ 2 ขึ้นไป แสดงว่าเด็กมีความเสี่ยงในการเกิดโรคภูมิแพ้

 


อุบัติการณ์ของโรคภูมิแพ้ในประเทศไทย

ในประเทศไทยได้มีการศึกษารวบรวมข้อมูลความชุกของโรคภูมิแพ้ในเด็กโดยใช้แบบสอบถาม The international study of asthma and allergies in children (ISAAC) พบว่า เด็กไทย อายุ 6 – 7 ปี มีความชุกของโรคภูมิแพ้ คือ โรคภูมิแพ้จมูกอักเสบ พบมากที่สุดประมาณ 50% ตามด้วยการมีเสียงหายใจหอบวี้ดประมาณ 24% และภูมิแพ้ผิวหนังอักเสบประมาณ 15% ตามลำดับ

 

เอกสารอ้างอิง

  1. D. E. Campbell, R. J. Boyle, C. A. Thornton, S. L. Prescott,Cli nical & Experimental Allergy, 2015(45) 844 – 858.
  2. แนวทางปฏิบัติในการป้องกันโรคภูมิแพ้ของประเทศไทย.
  3. Report from the National Institute of Allergy and Infectious Diseases Workshop on “Atopic Dermatitis and the Atopic March: Mechanisms and Interventions” Journal of Allergy and Clinical Immunology. 2019.01.003.
  4. Chinratanapisit S, Suratannon N, Pacharn P, Sritipsukho P, Vichyanond P. Prevalence and severity of asthma, rhinoconjunctivitis and eczema in children from the Bangkok area: The Global Asthma Network (GAN) Phase I. Asian Pac J Allergy Immunol DOI 10.12932/AP-120618 – 0336.

 

PDPA Icon

เราใช้คุกกี้เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพ และประสบการณ์ที่ดีในการใช้เว็บไซต์ของคุณ คุณสามารถศึกษารายละเอียดได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว และสามารถจัดการความเป็นส่วนตัวเองได้ของคุณได้เองโดยคลิกที่ ตั้งค่า

Privacy Preferences

คุณสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่จำเป็น

ยอมรับทั้งหมด
Manage Consent Preferences
  • คุกกี้ที่จำเป็น
    Always Active

    ประเภทของคุกกี้มีความจำเป็นสำหรับการทำงานของเว็บไซต์ เพื่อให้คุณสามารถใช้ได้อย่างเป็นปกติ และเข้าชมเว็บไซต์ คุณไม่สามารถปิดการทำงานของคุกกี้นี้ในระบบเว็บไซต์ของเราได้

  • คุกกี้เพื่อการวิเคราะห์

    คุกกี้ประเภทนี้จะทำการเก็บข้อมูลการใช้งานเว็บไซต์ของคุณ เพื่อเป็นประโยชน์ในการวัดผล ปรับปรุง และพัฒนาประสบการณ์ที่ดีในการใช้งานเว็บไซต์ ถ้าหากท่านไม่ยินยอมให้เราใช้คุกกี้นี้ เราจะไม่สามารถวัดผล ปรับปรุงและพัฒนาเว็บไซต์ได้

  • คุกกี้เพื่อปรับเนื้อหาให้เข้ากับกลุ่มเป้าหมาย

    คุกกี้ประเภทนี้จะเก็บข้อมูลต่าง ๆ รวมทั้งข้อมูลส่วนบุคคลเกี่ยวกับตัวคุณ เพื่อเราสามารถนำมาวิเคราะห์ และนำเสนอเนื้อหา ให้ตรงกับความเหมาะสมกับความสนใจของคุณ ถ้าหากคุณไม่ยินยอมเราจะไม่สามารถนำเสนอเนื้อหาและโฆษณาได้ไม่ตรงกับความสนใจของคุณ

บันทึก