การได้รับยา statin ทำให้อาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อเพิ่มขึ้นเพียงเล็กน้อยและไม่รุนแรง ผู้ป่วยส่วนใหญ่ที่ได้รับการรักษาด้วยยา statin ที่มีอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ (muscle pain) หรือกล้ามเนื้ออ่อนแรง (weakness) นั้นไม่ได้เกี่ยวข้องกับยา statin และความเสี่ยงต่อการเกิดอาการเหล่านั้นน้อยมากเมื่อเปรียบเทียบกับประโยชน์ที่จะได้รับจากยา
ยากลุ่ม statin เป็นยาที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันการเกิดภาวะ atherosclerosis cardiovascular disease และใช้กันอย่างแพร่หลาย แต่ผู้ใช้ยายังคงมีความกังวลเกี่ยวกับผลข้างเคียงจากยา คือ อาการ muscle pain และ weakness ผู้ศึกษาวิจัยจึงต้องการศึกษาผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นเป็นจากยา statin ว่าเป็นผลจากยาหรือไม่
งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยแบบ meta-analysis ทำขึ้นโดย the Cholesterol Trialists Collaboration นำโดย Dr. Colin Baigent จาก Population Health Research Unit ของ University of Oxford ในสหราชอาณาจักร ได้รับการตีพิมพ์ใน วรสาร the Lancet เมื่อวันที่ 29 สิงหาคม ค.ศ. 2022 พร้อมกับนำเสนอในงาน ESC Congress 2022 ที่ผ่านมา ผู้วิจัยทำการรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลจากงานวิจัยแบบ randomized controlled trials (RCTs) จำนวน 23 งานวิจัยที่ศึกษาเปรียบเทียบระหว่างยา statin และยาหลอก (placebo) รวมถึงเปรียบเทียบยา statin ในขนาดต่าง ๆ กัน มีผู้ป่วยทั้งสิ้นกว่า 155,000 ราย ผลการศึกษาเป็นที่น่าสนใจว่า อาการ muscle pain และ weakness นั้นเพิ่มขึ้นเพียงร้อยละ 7 (เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่ม placebo) ในช่วง 1 ปีแรกของการได้รับยา statin คิดเป็น absolute excess rate ที่ 11 events per 1000 person-years ซึ่งหมายถึงว่า มีเพียง 1 ใน 15 ของอาการที่รายงานมานั้นเป็นผลจากยา statin โดยตรง และเมื่อดูข้อมูลหลังจาก 1 ปีแรกกลับไม่พบความแตกต่างของอาการทางกล้ามเนื้อในผู้ป่วยทั้งสองกลุ่ม โดยถ้าคำนวณความเสี่ยงของการเกิดอาการทางกล้ามเนื้อตลอดระยะเวลาการติดตามในกลุ่มที่ได้รับยา statin พบว่า เพิ่มขึ้นมากกว่ากลุ่ม placebo เพียงร้อยละ 3 ส่วนอาการทางกล้ามเนื้อที่รุนแรง เช่น myopathy และ rhabdomyolysis นั้นเกิดขึ้นน้อยมาก คิดเป็น 1 ต่อ 10,000 ราย และ 0.2 ต่อ 10,000 รายตามลำดับ นอกจากนี้งานวิจัยยังพบว่า ผู้ป่วยรายที่ได้รับยา statin ในขนาดที่สูงกว่า มีแนวโน้มจะเกิดอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อได้มากกว่ารายที่ได้รับยาในขนาดที่ต่ำกว่า
จากงานวิจัยจะเห็นได้ว่า ผู้ป่วยส่วนใหญ่ที่ได้รับยา statin แล้วมีอาการผิดปกติทางกล้ามเนื้อนั้น ไม่ได้เป็นผลจากยา statin แต่อาจเป็นผลจากสาเหตุอื่น ๆ เช่น อายุมาก โรคของต่อมไทรอยด์ หรือเป็นผลจากการออกกำลังกาย Dr. Erin Bohula จาก Brigham and Women’s hospital ให้ความเห็นว่า งานวิจัยนี้ทำให้เข้าใจเกี่ยวกับอาการทางกล้ามเนื้อที่เกี่ยวข้องกับยา statin มากขึ้น และแพทย์ควรสื่อสารและให้ความมั่นใจกับผู้ป่วยถึงความเสี่ยงที่น้อยมากของการเกิดอาการทางกล้ามเนื้อที่เป็นผลจากยาและเป็นประโยชน์ในการเพิ่มวินัยการทานยาของผู้ป่วยให้มากขึ้น
- https://www.medscape.com/viewarticle/979970#vp_1
- Blazing, Michael et al. Cholesterol Treatment Trialists’ Collaboration. Effect of statin therapy on muscle symptoms: an individual participant data meta-analysis of large-scale, randomised, double-blind trials. Lancet. 2022 Sep 10;400(10355):832-845. doi: 10.1016/S0140-6736(22)01545-8.
