พ.อ. รศ. นพ. พิรังกูร เกิดพาณิช
หน่วยโรคติดเชื้อ กองกุมารเวชกรรม
โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า
สรุปเนื้อหางานประชุมใหญ่ประจำปี 2563 ครั้งที่ 24 จัดโดย สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย วันที่ 18 ตุลาคม 2563
กุมารแพทย์โรคติดเชื้อนิยมใช้หนังสือ Red Book ของประเทศสหรัฐอเมริกาเป็นตำราอ้างอิงในการรักษาโรคติดเชื้อในเด็ก ซึ่งหลาย ๆ โรคเป็นโรคเขตร้อน หรือโรคที่ไม่พบบ่อยในประเทศสหรัฐอเมริกา เช่น วัณโรค ไข้เลือดออก มาลาเรีย เป็นต้น ดังนั้น คำแนะนำที่ออกมาจากผู้เชี่ยวชาญของประเทศสหรัฐอเมริกา อาจไม่เหมาะสมกับประเทศไทยที่พบบ่อยกว่าก็เป็นได้ บทความนี้จึงยกเอา “วัณโรค” ซึ่งเป็นปัญหาของประเทศไทยมาเปรียบเทียบสูตรยารักษาในปี ค.ศ. ต่าง ๆ จากหนังสือ Red Book ว่ามีการเปลี่ยนแปลงอะไรบ้าง ในแต่ละช่วงปีที่หนังสือ red book ออกคำแนะนำมา
สำหรับประเทศไทยและหลาย ๆ ประเทศทั่วโลก นิยมใช้คำแนะนำขององค์การอนามัยโลก (WHO) มาเป็นแนวทางในการรักษาวัณโรค นำมาปรับให้เข้ากับสถานการณ์และเศรษฐฐานะของแต่ละประเทศ ซึ่งในระยะหลังมานี้ WHO ออกคำแนะนำเกี่ยวกับวัณโรคบ่อยมาก จนตามแทบไม่ทัน ซึ่งโดยหลักการแล้วไม่ได้เปลี่ยนไปมากนักสำหรับเชื้อวัณโรคที่ไม่ดื้อยา ส่วนเชื้อวัณโรคดื้อยามีการศึกษาวิจัยทดลองใช้ยาชนิดใหม่ ๆ หลายสูตร ได้ผลดีในหลาย ๆ สูตรและบางสูตรใช้แล้วพบว่าผู้ป่วยมีอัตราการเสียชีวิตมากกว่าสูตรอื่น ๆ ที่ใช้อยู่ จึงมีการยกเลิกบางสูตรไป ดังนั้น คำแนะนำสำหรับวัณโรคดื้อยาแพทย์ผู้รักษาต้องติดตามคำแนะนำใหม่ ๆ อย่างใกล้ชิด
ตารางที่ 1 สูตรยารักษาวัณโรคระยะแฝงในประเทศสหรัฐอเมริกา ตามคำแนะนำในหนังสือ Red Book1 ปี ค.ศ. ต่าง ๆ
H: isoniazid, R: rifampicin, Z: pyrazinamide, E: ethambutol
.
ตารางที่ 2 สูตรยารักษาวัณโรคเยื่อหุ้มสมองในประเทศสหรัฐอเมริกา ตามคำแนะนำในหนังสือ RedBook1 ปี ค.ศ. ต่าง ๆ
H: isoniazid, R: rifampicin, Z: pyrazinamide, E: ethambutol
.
ตารางที่ 3 สูตรยารักษาวัณโรคปอดและนอกปอด ในประเทศสหรัฐอเมริกา ตามคำแนะนำในหนังสือ Red Book1 ปี ค.ศ. ต่าง ๆ
H: isoniazid, R: rifampicin, Z: pyrazinamide, E: ethambutol
เอกสารอ้างอิง
- American academy of Pediatrics. Tuberculosis. In: Kimberlin DW, Brady MT, Jackson MA, Long SS. eds. Red Book 2000: Report of the Committee on Infectious Diseases. 30th ed. Elk Grove Village, IL American Academy of Pediatrics; 2000: 601. (and year 2003, 2009,2012, 2015, 2018)
- 2 Timothy R. Sterling, MD1; Gibril Njie, MPH2; Dominik Zenner, MD3, et al. Guidelines for the Treatment of: atent Tuberculosis Infection: Recommendations from the National Tuberculosis Controllers Association and CDC, 2020.MMWR 2020; 69(1): 6.
- American Thoracic Society. American Thoracic Society/Centers for Disease Control and Prevention/Infectious Diseases Society of America: Treatment of Tuberculosis. Am J Respir Crit Care Med 2003; 167: 603 – 62.
- British Thoracic Society. Chemotherapy and management of Tuberculosis in the United Kingdom: Resommendations 1998. Joint Tuberculosis Committee of the British Thoracic Society. Thorax 1998; 53: 536 – 48.
- Pilheu JA, Maglio F, Cetrangolo R, Pleus AD. Concentrations of ethambutol in the cerebrospinal fluid after oral administration. Tubercle 1971; 52: 117 – 122.
- United States Pharmacopeial Dispensing Information. Drug Information for the Health Care Professional. Vol. I. Englewood, CO:Micromedex; 1999. P.69 – 1419.
- Marais BJ, Gie RP, Schaaf HS, et al. The natural history of childhood intra-thoracic tuberculosis: a critical review of literature from the pre-chemotherapy era. Int J Tuberc Lung Dis 2004; 8: 392 – 402.