งานวิจัย พบว่า การใช้ยาลดน้ำหนักได้ผลลดน้ำหนักมากมายอย่างรวดเร็วดีมาก แต่เป็นผลเพียงชั่วคราว ผู้ที่ใช้ยาลดน้ำหนักส่วนมากมีน้ำหนักเพิ่มกลับมาเมื่อหยุดยา
โรคอ้วนเป็นหนึ่งในโรคเรื้อรังที่มีการดำเนินโรคอย่างต่อเนื่อง การปรับพฤติกรรมสุขภาพให้คงอยู่เพื่อรักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ เป็นสิ่งที่ต้องทำอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งเป็นสิ่งที่ท้าทายมาก การใช้ยาเพื่อลดน้ำหนักจึงมาช่วยทำให้ลดน้ำหนักได้เป้าหมายในระยะเวลาสั้นลง และช่วยรักษาน้ำหนักให้ไม่กลับขึ้นไปอีก อย่างไรก็ตามมีแนวโน้มว่าหลังการหยุดยา ผลของการลดน้ำหนักก็ไม่ได้คงอยู่อย่างถาวร
Louis J. Aronne และคณะ จากประเทศสหรัฐอเมริกา ได้ทำงานวิจัยแบบสุ่มระยะที่ 3 จาก 70 ศูนย์ใน 4 ประเทศ ติดตามการใช้ยา tirzepatide ซึ่งเป็นการรวมกันของ glucose-dependent insulinotropic polypeptide (GIP) และ GLP-1 receptor agonism ที่ออกฤทธิ์ทั้งการปรับสมดุลของฮอร์โมนควบคุมความหิว หรืออิ่ม กระตุ้นการหลั่งอินซูลิน รวมถึงมีผลต่อเนื้อเยื่อไขมัน ทำให้ได้รับข้อบ่งชี้ของการเป็นยาลดน้ำหนัก โดยมีผู้เข้าร่วมงานวิจัยจำนวน 783 ราย ที่เป็นโรคอ้วน คือ มีดัชนีมวลกายตั้งแต่ 30 กก./ม.2 ขึ้นไป หรือตั้งแต่ 27 กก./ม.2 ร่วมกับภาวะแทรกซ้อนที่เกี่ยวข้องกับโรคอ้วน ยกเว้นโรคเบาหวาน ในช่วง 36 สัปดาห์แรกผู้เข้าร่วมงานวิจัยจะได้รับ tirzepatide ฉีด 1 ครั้ง/สัปดาห์ ที่ขนาด 10 หรือ 15 มก. ที่ผู้เข้าร่วมงานวิจัยสามารถทนได้ หลังจากนั้นแบ่งกลุ่มโดยสุ่มเป็นกลุ่มที่ฉีด tirzepatide ต่อ กับกลุ่มที่ได้ฉีดยาหลอกต่ออีก 52 สัปดาห์ พบว่า มีผู้เข้าร่วมงานวิจัยจนครบกระบวนการรวม 670 ราย อายุเฉลี่ย 48 ปี น้ำหนักตั้งต้นเฉลี่ย 107.3 กก. และส่วนมาก 71% เป็นผู้หญิง พบว่า ที่สิ้นสุด 36 สัปดาห์แรกผู้เข้าร่วมงานวิจัยน้ำหนักลดลงเฉลี่ย 20.9% และเมื่อสิ้นสุดการศึกษาน้ำหนักของกลุ่มที่ได้รับ tirzepatide ต่อ ลดลงได้อีก 5.5% ในขณะที่กลุ่มที่ได้เปลี่ยนมาเป็นยาหลอกน้ำหนักเพิ่มขึ้นไป 14% ของน้ำหนักที่สิ้นสุดสัปดาห์ที่ 36 โดยรวมผู้ที่ได้รับยา tirzepatide ตลอดการศึกษา 300 ราย หรือคิดเป็น 89.5% น้ำหนักลดลงมากกว่า 80% ตั้งแต่ในช่วง 36 สัปดาห์แรก เทียบกับ 16.6% ในกลุ่มที่ได้ยาหลอกในช่วงหลังซึ่งแตกต่างกันอย่างชัดเจน รวมถึงจะเห็นว่าที่สิ้นสุดการศึกษากลุ่มที่ได้รับ tirzepatide น้ำหนักลดลงรวม 25.3% ในขณะที่กลุ่มที่ได้ยาหลอกในช่วงหลังนั้นน้ำหนักลดรวมเพียง 9.9% จากน้ำหนักตั้งต้น
จากการศึกษาสรุปได้ว่า การหยุดยาลดน้ำหนัก tirzepatide ทำให้น้ำหนักที่เคยลดไปแล้วกลับเพิ่มขึ้นมา ในขณะที่การได้รับยาต่อเนื่องจะสามารถลดน้ำหนักลงได้อีกแม้ในอัตราที่ช้าลง
- https://www.medscape.com/s/viewarticle/users-weight-loss-drugs-regain-weight-after-stopping-use-2023a1000vzl
- https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2812936
