น.อ.หญิง พญ. จุฑารัตน์ เมฆมัลลิกา
หน่วยโรคติดเชื้อ กองกุมารเวชกรรม
โรงพยาบาลภูมิพลอดุลยเดช พอ.
ศ. พญ. กุลกัญญา โชคไพบูลย์กิจ
สาขาวิชาโรคติดเชื้อ ภาควิชากุมารเวชศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
สรุปการประชุมใหญ่ประจำปี 2567 ครั้งที่ 28 สมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย วันที่ 4 พฤษภาคม 2568
ในตารางวัคซีนปี 2567 มีคำแนะนำที่เปลี่ยนแปลง และมีข้อมูลของวัคซีนเดิมที่เพิ่มเติมดังนี้
- วัคซีน IPV เพิ่มเติมที่อายุ 2 และ 4 เดือน จากเดิมที่ฉีดเฉพาะ 4 เดือน แล้วตามด้วยวัคซีน bivalent OPV (type 1, 3) อีก 3 โด๊ส สูตร 2IPV+3OPV (sequential regimen) หากใช้วัคซีนชนิดฉีดแทนชนิดกินได้ทุกครั้ง อาจให้เพียง 4 ครั้ง โดยงดเมื่ออายุ 18 เดือน
- วัคซีน PCV ปัจจุบันมีวัคซีน PCV ในประเทศไทย 5 ชนิด อายุที่รับรองให้ฉีดแตกต่างกัน PCV10 ได้แก่ Synflorix 6 สัปดาห์-5 ปี และPneumosil 6 สัปดาห์-2 ปี; PCV13 ได้แก่ Prevnar13 ตั้งแต่ 6 สัปดาห์ขึ้นไป และ Wuphoria 6 สัปดาห์-< 6 ปี และ PCV15 คือ Vaxneuvance ตั้งแต่ 6 สัปดาห์ขึ้นไป ฉีดแบบ 2+1 หรือ 3+0 ก็ได้ ขึ้นกับการบริหารจัดการ
- วัคซีน HPV ปัจจุบันมี 4 ชนิด คือ ชนิด 2 สายพันธุ์ (Cervarix, Cecolin), 4 สายพันธุ์ (Gardasil) และ 9 สายพันธุ์ (Gardasil9) อายุ 9-15 ปี ให้ 2 เข็ม (0, 6-12 เดือน); อายุ 15-26 ปี ให้ 3 เข็ม (0, 1-2, 6 เดือน) หากอายุเกิน 26 ปี พิจารณาเป็นกรณี ๆ ไป หากเคยฉีด 2 หรือ 4 สายพันธุ์มาก่อนแต่ไม่ครบ อยากฉีดชนิด 9 สายพันธุ์เพิ่มให้ฉีดอีก 2 เข็ม (ห่างกัน≥ 6 เดือน) แต่ถ้าเคยฉีดครบแล้ว ไม่มีคำแนะนำให้ฉีดเพิ่ม ยกเว้นอยากฉีด สามารถฉีดได้อีก 2 เข็ม (ห่างกัน 6-12 เดือน และห่างจากเข็มสุดท้าย ≥ 6 เดือน) คำแนะนำขององค์การอนามัยโลก พิจารณาให้ 1 เข็มเป็นทางเลือกในผู้ที่อายุ 9-26 ปี (ทั้งหญิงและชาย)
- วัคซีน Enterovirus71 ฉีดได้ตั้งแต่อายุ 6 เดือน-น้อยกว่า 6 ปี 2 เข็มห่างกัน 1 เดือน ป้องกันได้เฉพาะ โรคมือเท้าปากจากเชื้อ enterovirus 71 เท่านั้น
- วัคซีนไข้เลือดออก เป็นวัคซีนเชื้อเป็นอ่อนฤทธิ์ CYD-TDV ฉีดได้อายุ 6-45 ปี ฉีด 3 เข็ม (0, 6, 12 เดือน) แนะนำในเด็กที่มีประวัติเคยติดเชื้อเดงกีมาก่อน ถ้ายังไม่เคยเป็นควรตรวจเลือดก่อนการฉีดวัคซีน และ Den2-TDV ฉีดได้อายุ 4-60 ปี ฉีด 2 เข็ม ห่างกัน 3 เดือน วัคซีนทั้งสองชนิดเป็นเชื้อมีชีวิต จึงห้ามฉีดในผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องรุนแรง หญิงตั้งครรภ์ หญิงให้นมบุตร และผู้ที่มีภาวะแพ้อย่างรุนแรง ผู้ที่เคยฉีดวัคซีน CYD-TDV มาก่อน ยังไม่มีข้อมูลที่จะแนะนำว่าควรรับวัคซีน Den2-TDV เพิ่มเติมหรือไม่ ถ้าผู้ที่หายจากไข้เลือดออกแล้ว ถ้าต้องการฉีดวัคซีน ต้องห่างออกไปอย่างน้อย 6 เดือน ในอนาคตมีวัคซีน Butantan-DV ฉีดเข็มเดียว ฉีดในกลุ่มอายุ 2-59 ปี อยู่ในการศึกษา phase 3
- วัคซีนไข้หวัดใหญ่ 3-4 สายพันธุ์ ปัจจุบันไม่พบเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ ชนิด B/Yamagata มามากกว่า 2 ปี องค์การอนามัยโลกจึงแนะนำให้ใช้ชนิด 3 สายพันธุ์ แต่อาจจะต้องใช้เวลาในการปรับการผลิตเพราะ ผู้ผลิตส่วนใหญ่ปรับเป็น 4 สายพันธุ์แล้ว นอกจากนี้ ยังปรับช่วงอายุไข้หวัดใหญ่ที่เน้นเป็น 6 เดือน -5 ปี (จากเดิม 6 เดือน -2 ปี )
- วัคซีนโควิด แนะนำในเด็กอายุ 6 เดือนถึง 1 ปี และกลุ่ม 608 ด้วยวัคซีนสายพันธุ์ที่อัพเดท
- เด็กอายุ 6 เดือนถึง 1 ปี ให้ฉีด 3 เข็ม ในเดือนที่ 0, 1, 3
- เด็กอายุ 1 ปีขึ้นไปที่เป็นกลุ่มเสี่ยง ทั้งที่เคยหรือไม่เคยเป็น ให้ฉีดซ้ำเพียง 1 เข็มเดียว
- กลุ่มอื่น ๆ ที่ไม่ใช่กลุ่มเสี่ยง ให้พิจารณารับวัคซีน 1 เข็มตามความสมัครใจ
การให้วัคซีนในเด็กไทย
เอกสารอ้างอิง
- ตารางการให้วัคซีนในเด็กและวัยรุ่นไทย 2567 แนะนำ โดยสมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย https://drive.google.com/file/d/1FGJYBf6alVj2kYImOBn-8jbzZTufmhBA/view (เข้าถึงเมื่อวันที่ 4 เมษายน 2567)
- อัจฉรา ตั้งสถาพรพงษ์. Update Non-expanded program on immunization vaccines. ใน: วีระชัย วัฒนวีรเดช, กุลกัญญา โชคไพบูลย์กิจ, วนัทปรียา พงษ์สามารถ, บรรณาธิการ. Update Pediatric Infectious Diseases 2024. นนทบุรี: บริษัท บียอนด์ เอ็นเทอร์ไพรซ์ จำกัด, 2567:117-124.
- ทวี โชติพิทยสุนนท์. The vaccine potpourri. ใน: วีระชัย วัฒนวีรเดช, กุลกัญญา โชคไพบูลย์กิจ, วนัทปรียาพงษ์สามารถ, บรรณาธิการ. Update Pediatric Infectious Diseases 2024. นนทบุรี: บริษัท บียอนด์ เอ็นเทอร์ไพรซ์ จำกัด, 2567:132-142.
- จุไร วงศ์สวัสดิ์. Update on Thailand’s national immunization program 2024. ใน: วีระชัย วัฒนวีรเดช, กุลกัญญา โชคไพบูลย์กิจ, วนัทปรียา พงษ์สามารถ, บรรณาธิการ. Update Pediatric Infectious Diseases 2024.นนทบุรี: บริษัท บียอนด์ เอ็นเทอร์ไพรซ์ จำกัด, 2567:125-131.
