Future: เทคโนโลยีที่ต้องรู้ ก่อนส่งผลกระทบทุกอาชีพ

การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญ ๆ ของโลกโดยเฉพาะในด้านเทคโนโลยี ส่งผลกระทบต่อทุกอุตสาหกรรม ไม่ว่าจะเป็นอุตสาหกรรมการผลิต และอุตสาหกรรมการให้บริการ วันนี้มาดูกันว่าเทคโนโลยีที่ต้องรู้ และจะส่งผลกระทบถึงแพทย์ในการทำงานและการใช้ชีวิต มีอะไรบ้าง

เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์และระบบอัตโนมัติ (AI & Automation) เป็นเทคโนโลยีที่ส่งผลกระทบเกือบทุกอุตสาหกรรมในเกือบทุกขั้นตอน โดยเป็นการวิเคราะห์ข้อมูลจำนวนมากที่เก็บรวบรวมไว้ คล้ายกับสมองของมนุษย์ โดยข้อมูลที่วิเคราะห์ได้จะถูกนำไปช่วยในการทำงานในแต่ละขั้นตอนให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น เช่น การใช้ AI ในการพยากรณ์ความเสี่ยง การจัดลำดับความเร่งด่วน การให้บริการแบบเฉพาะราย การตรวจสอบความผิดพลาด การจัดการเรื่องความปลอดภัย เป็นต้น
เทคโนโลยีอินเตอร์เน็ตในทุกสิ่ง (Internet of Medical Things, IoMT) เป็นเทคโนโลยีในการเชื่อมต่อขั้นสูง โดยเชื่อมต่ออุปกรณ์ที่ปฏิบัติงาน ที่บันทึกค่าที่ต้องการ เข้ากับเครือข่ายทางอินเตอร์เน็ต เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและเพิ่มการใช้งานให้หลากหลายมากขึ้น อาทิ การเชื่อมต่อเพื่อให้บริการรักษา หรือการผ่าตัดแบบทางไกล การเชื่อมต่อเพื่อควบคุมการเปิดปิดและขับเคลื่อนยานยนต์ อุปกรณ์ต่าง ๆ ในโรงงาน การเชื่อมต่อเพื่อตรวจสอบความปลอดภัยของหลายอุตสาหกรรม เป็นต้น
เทคโนโลยีเพื่อการพัฒนาแบบยั่งยืน (Sustainability) เป็นเทคโนโลยีที่มุ่งให้มีการใช้พลังงานหมุนเวียนเพื่อทดแทนการใช้พลังงานที่ก่อให้เกิดปัญหากับสภาพแวดล้อมของโลกในอนาคต เช่น เทคโนโลยีที่เกี่ยวกับพลังงานแสงอาทิตย์ พลังงานลม พลังงานไฟฟ้าและไฮโดรเจนสีเขียว โดยเป็นเทคโนโลยีที่ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ประหยัดต้นทุนด้านพลังงานและบรรลุเป้าหมายการปล่อยก๊าซสุทธิเป็นศูนย์ ตัวอย่างเช่น เทคโนโลยีรถ EGV เทคโนโลยี Aircarbon เทคโนโลยี เทคโนโลยี เป็นต้น
เทคโนโลยีทางชีวภาพและสุขภาพ (Biotech & Health tech) โดยเทคโนโลยีที่มุ่งเน้นงานทางด้านสุขภาพ จะมุ่งเน้นการตรวจจับโรค การประเมินความเสี่ยง การตรวจวินิจฉัย การรักษา การติดตามและประเมินการรักษา ตัวอย่างเช่น การปรับแต่งยีนเพื่อรักษาโรคทางพันธุกรรม ตั้งแต่ระยะเริ่มแรก นอกจากนั้นยังมีเทคโนโลยีทางชีวภาพที่มุ่งเน้นการพัฒนาเชื้อเพลิงชีวภาพ การปรับปรุงพันธุ์พืช เป็นต้น
เทคโนโลยีทางด้านวิศวกรรมและหุ่นยนต์ขั้นสูง (Advanced engineering & robotics) มีการนำเทคโนโลยีด้าน Automation, Machine learning และ AI มาพัฒนาทำให้เกิดหุ่นยนต์ขั้นสูงที่สามารถทำงานร่วมกับมนุษย์ โดยเน้นการทำงานที่มนุษย์ทำลำบาก โอกาสคลาดเคลื่อนสูง ให้มีความแม่นยำ ยืดหยุ่น และมีประสิทธิภาพมากขึ้น ตัวอย่างเช่น การพัฒนาหุ่นยนต์ช่วยผ่าตัด หุ่นยนต์ทำงานในห้องปฏิบัติการ หุ่นยนต์ช่วยบริหารจัดการสินค้าในคลัง หรือยานพาหนะไร้คนขับ เป็นต้น
เทคโนโลยีในการประมวลผลขั้นสูง (Advanced computing) ซึ่งมีทั้งการประมวลผลแบบ Edge, Quantum และ Neuromorphic computing ทั้งนี้เพื่อให้ระบบคอมพิวเตอร์สามารถประมวลผลข้อมูลขนาดมหาศาล ที่มีความซับซ้อนและมีรูปแบบที่หลากหลาย สามารถทำได้อย่างรวดเร็ว ทันต่อการใช้งาน ทำให้ประสิทธิภาพดีขึ้น ตัวอย่างทางการแพทย์เช่น การประมวลผลกระทบต่อหัวใจหลังการผ่าตัด การวิเคราะห์ข้อมูลทาง Genomic ของมะเร็งเพื่อวางแผนการรักษา หรือทางด้านอื่นได้แก่ การประมวลผลเพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพของเครื่องบิน 787 หรือการประมวลผลเพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพของจักรยาน TREK เป็นต้น
เทคโนโลยีการประมวลผลและการจัดเก็บข้อมูลแบบกระจายศูนย์ (Distributed ledger technology ,DLT) เป็นรูปแบบการบันทึกข้อมูลที่ใช้หลักการ Cryptography ร่วมกับกลไก Consensus โดยข้อมูลที่ถูกบันทึกในระบบ Blockchain นั้นจะสามารถทำการแก้ไขเปลี่ยนแปลงได้ยาก ช่วยเพิ่มความถูกต้อง และความน่าเชื่อถือของข้อมูล ตัวอย่างของการประยุกต์ใช้ เช่น การสอนหุ่นยนต์ทางการแพทย์เพียงตัวเดียว และใช้เทคโนโลยี Blockchain ในการกระจายความรู้ไปสู่หุ่นยนต์ตัวอื่นๆ ได้ ทำให้ลดระยะเวลาการป้อนคำสั่งให้กับหุ่นยนต์ทุกตัว การนำมาใช้ของธนาคารทำให้การโอนเงินระหว่างประเทศ ลดเวลาจาก 1 – 3 วัน เหลือ 20 วินาที หรือการทำ Smart contract ไปจนถึงการเปลี่ยนรูปแบบการซื้อขาย เป็นระบบ Digital ในธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ เป็นต้น
เทคโนโลยีวัสดุศาสตร์ (Material science) เป็นเทคโนโลยีในการผลิตวัสดุที่มีคุณสมบัติพิเศษ สามารถนำไปผลิตวัสดุที่เป็นประโยชน์ในหลายอุตสาหกรรมได้ เช่น การใช้นาโนเทคโนโลยี ผลิตวัสดุชีวภาพเพื่อทดแทนวัสดุจากเชื้อเพลิงฟอสซิล ลดการปล่อยคาร์บอน หรือการผลิตวัสดุ ที่มีคุณสมบัติสามารถนำส่งยาระดับนาโน สำหรับยามะเร็ง ยาฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ซึ่งจะช่วยลดผลข้างเคียงต่อเซลล์อื่น การผลิตวัสดุเทียมหนังจากพืช (Plant Skin) เพื่อทดแทนหนังสัตว์ เป็นต้น
เทคโนโลยีเสมือนจริง (Immersive Technology, IMT) โดยอาศัยเทคโนโลยีอย่าง VR, AR, MR, CR, SR และ XR เพื่อจำลองสภาพแวดล้อมต่างๆ ทั้งจากสภาพแวดล้อมจริงและในจินตนาการ ให้ผู้ใช้ได้เห็นภาพ เสียง และรับประสาทสัมผัสหลาย ๆ ด้าน เหมือนอยู่ในสถานการณ์จริง ปัจจุบันมีการใช้ในหลากหลายอุตสาหกรรม เช่น การฝึกทหาร การฝึกซ้อมกีฬา การฝึกงานช่าง และทางด้านสุขภาพ ได้แก่ การใช้ในการรักษาโรควิตกกังวล การใช้ฟื้นฟูสมรรถภาพการรับรู้ การฉายภาพช่วยในการผ่าตัด การใช้เสมือนผู้ดูแลผู้ป่วย ช่วยจัดการความเครียด ลดความวิตกกังวลในบางโรค เป็นต้น
เทคโนโลยีอวกาศ (Space Tech) ประกอบด้วยการสำรวจเชิงอวกาศ ช่วยในการพยากรณ์และจัดการภัยพิบัติโลก ติดตามสภาพภูมิอากาศ นอกจากนี้ยังรวมถึงการท่องเที่ยวเชิงอวกาศ

สำหรับวงการแพทย์ เทคโนโลยีเหล่านี้จะช่วยปฏิวัติการวินิจฉัย การรักษา และการติดตามผู้ป่วย โดยเฉพาะปัญญาประดิษฐ์ที่ช่วยให้การตรวจวินิจฉัยพบโรคตั้งแต่ระยะแรก การปรับแต่งยีนรักษาโรคทางพันธุกรรม และระบบติดตามสุขภาพทางไกลที่ช่วยให้แพทย์ดูแลผู้ป่วยได้อย่างต่อเนื่อง อย่างไรก็ตาม การนำเทคโนโลยีเหล่านี้มาใช้ต้องคำนึงถึงความปลอดภัยของข้อมูล จริยธรรม และความพร้อมของระบบสาธารณสุข

แนะนำอ่าน
10 แนวโน้มการรักษาทางการแพทย์ที่สำคัญ มีผลในเวลาอันใกล้
แนวโน้มการแพทย์ดิจิทัล ปี 2025

เรียบเรียงโดย กองบรรณาธิการ

ข้อมูลจาก