นักวิทยาศาสตร์ได้ค้นพบการรักษามุ่งเป้าแบบใหม่ สำหรับโรคขาดเอนไซม์ CDKL5 (CDKL5 deficiency disorder; CDD) ซึ่งเป็นหนึ่งในโรคลมชักทางพันธุกรรมที่พบบ่อยที่สุด
CDD คือ สาเหตุที่ทำให้เกิดอาการชักและพัฒนาการบกพร่องในเด็ก แต่การใช้ยายังมีอยู่อย่างจำกัดเพียงแค่การควบคุมอาการมากกว่าการแก้ปัญหาที่ต้นตอของโรค ความผิดปกตินี้เกี่ยวข้องกับการสูญเสียการทำงานของยีนที่สร้างเอนไซม์ CDKL5 ซึ่งเป็นโปรตีนฟอสโฟรีเลต โดยมันจะเพิ่มโมเลกุลฟอสเฟตเพื่อในการทำงานปกติ
การวิจัยล่าสุด พบว่า ผลจากห้องปฏิบัติแสดงให้เห็นว่าช่องแคลเซียม อาจเป็นเป้าหมายในการบำบัด CDD ทีมวิจัยได้ระบุวิธีใหม่ในการรักษา CDD โดยการเพิ่มการทำงานของเอนไซม์อื่นเพื่อชดเชยการสูญเสียเอนไซม์ CDKL5 ผลงานวิจัยนี้ตีพิมพ์ในวารสาร Molecular Psychiatry นักวิทยาศาสตร์ได้ศึกษาในหนูที่ไม่ได้สร้างเอนไซม์ CDKL5 หนูเหล่านี้แสดงอาการคล้ายคลึงกับผู้ป่วยโรค CDD เช่น ความบกพร่องทางการเรียนรู้ หรือปฏิสัมพันธ์ทางสังคม นักวิจัยระบุว่า CDKL5 มีฤทธิ์ในเซลล์ประสาทในหนู แต่ไม่มีในเซลล์สมองประเภทอื่นที่เรียกว่าแอสโตรไซต์ นักวิจัยวัดระดับฟอสโฟรีเลชั่นของ EB2 ในเซลล์ประสาท ซึ่งเป็นโมเลกุลที่เป็นเป้าหมายของเอนไซม์ CDKL5 เพื่อทำความเข้าใจว่าจะเกิดอะไรขึ้นเมื่อเอนไซม์ CDKL5 ไม่ได้ถูกสร้างขึ้น สิ่งที่น่าสนใจ คือ แม้แต่ในหนูที่ไม่ได้ผลิตเอนไซม์ CDKL5 ก็ยังมีฟอสโฟรีเลชั่นของ EB2 อยู่บ้าง ซึ่งบ่งชี้ว่ามีเอนไซม์อื่นที่คล้ายคลึงกันสามารถผลิตฟอสโฟรีเลทได้ เมื่อพิจารณาเอนไซม์ที่คล้ายกับ CDKL5 นักวิจัยระบุว่าเอนไซม์ที่เรียกว่า CDKL2 ยังมีเป้าหมายที่ EB2 และมีอยู่ในเซลล์ประสาทของมนุษย์ ทั้งนี้ ในหนูที่ไม่มีทั้งเอนไซม์ CDKL5 และ CDKL2 ฟอสโฟรีเลชั่นของ EB2 แทบไม่เกิดขึ้น นักวิจัยสรุปว่า แม้ว่าการเกิดฟแสโฟรีเลชั่นจะมาจากเอนไซม์ CDKL5 แต่ประมาณ 15% มาจากเอนไซม์ CDKL2 และส่วนที่เหลือ <5% จากเอนไซม์ชนิดอื่น การวิจัยนี้ชี้ให้เห็นว่าการเพิ่มระดับเอนไซม์ CDKL2 ในผู้ที่ขาดเอนไซม์ CDKL5 สามารถรักษาผลกระทบต่อสมองในระยะแรกได้ ขณะนี้นักวิจัยกำลังตรวจสอบว่าหนูที่ไม่มีเอนไซม์ CDKL5 สามารถรักษาได้โดยการกระตุ้นเซลล์สมองให้ผลิตเอนไซม์ CDKL2 มากขึ้นหรือไม่ ห้องปฏิบัติการยังทำงานร่วมกับบริษัทเทคโนโลยีชีวภาพ เพื่อระบุโมเลกุลที่เพิ่มเอนไซม์ CDKL2 สำหรับยาใหม่ที่มีประสิทธิภาพมากขึ้นสำหรับการรักษา CDD
การค้นพบครั้งนี้นำเสนอข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับการแสดงออก และการควบคุมของเอนไซม์ CDKL5 ในสมอง นอกจากนี้ การพบเอนไซม์ CDKL2 ว่าเป็นเอนไซม์ที่สามารถชดเชยการทำงานที่บกพร่องของ เอนไซม์ CDKL5 ได้ ทำให้เกิดความหวังในการค้นพบการรักษาที่ดีขึ้น ซึ่งสามารถสร้างความเปลี่ยนแปลงในชีวิตของเด็กที่มีอาการร้ายแรงจากโรคนี้
เรียบเรียงโดย พญ. พนิดา วิจารณ์
ข้อมูลจาก www.sciencedaily.com/releases/2024/02/240208122034.htm
